Vrijwilligers zijn een onmisbare factor voor het Spoorpark. Zonder hen zou er niemand kunnen genieten van een mooi en schoon Spoorpark. Daarom zetten wij ze graag in het zonnetje. Deze keer hebben we gesproken met Marcel, die al een lange tijd vrijwilliger in het Waterteam is. Maar waar houdt hij zich mee bezig in het park? Wij spraken hem hierover.
Hoi Marcel,
Hoe oud ben je, en hoelang ben je al vrijwilliger bij het Spoorpark?
“Ik ben 57, en ben nu ongeveer 3 jaar vrijwilliger bij het Spoorpark. In 2020 had ik me opgegeven voor NLdoet in de Spoorzone. NLDoet is de jaarlijkse vrijwilligersdag, waarbij je op heel veel plekken in Nederland vrijwilligerswerk kan doen. Daar kwam ik Lucy Bathgate tegen, de bedenkster van het watersysteem in het Spoorpark. Omdat zij zag dat ik water en techniek wel leuk vond, vroeg ze me of ik zin had in een rondleiding door het Spoorpark. En van het een kwam het ander. De combinatie van water, techniek en natuur is hetgene wat me hier ook aanspreekt.”
Kom je zelf ook uit Tilburg?
“Ik ben geboren in Dongen maar woon nu 30 jaar in Tilburg en op het moment in Oud-Noord. Ik heb een zoon van 22 die in Utrecht studeert.”
Je bent vrijwilliger bij het Waterteam. Wat houdt dit in en wat zijn je werkzaamheden?
“Wij zorgen ervoor dat het watersysteem goed functioneert. Het watersysteem bestaat uit het waterplein met de fonteinen, de beek, de vijver en daarachter de de groene vallei met op het eind het poeltje. Wij zorgen er dus voor dat de fonteinen werken, dat het plein schoon blijft en dat de beek goed blijft lopen. Daar zit best wat techniek achter. Dit wordt voor een deel onderhouden door het bedrijf dat het heeft aangelegd, maar wij hebben een deel van hun werk overgenomen als vrijwilligers. Daarnaast zorgen we zorgen we ook voor de natuurlijke omgeving van het water, de ecologische zone. Samen met een klein groepje vrijwilligers monitoren we ook de kwaliteit van het water. Het water moet een bepaalde zuiverheid houden, en het moet ook veilig zijn. Dit laatste geldt vooral voor het speelwater bij de ingang van het park, waar veel kinderen spelen. In de beek en de vijver kijken we vooral naar wat er leeft in het water, want dit is ook een indicator voor de zuiverheid van dit water.”
“Het is heel gevarieerd werk en we moeten vaak anticiperen op situaties”
Hoeveel dagen per week ben je hiermee bezig?
“Ik doe twee dagen vrijwilligerswerk bij het Spoorpark en ik werk drie dagen per week in Eindhoven. Het is dus erg goed te combineren. Op dinsdag en vrijdag zijn mijn vaste dagen in het Spoorpark.”
Wat voor werk doe je? Is dit ook water-gerelateerd?
“Nee, eigenlijk niet. Ik werk als bouwkundige bij een projectontwikkelaar. Ik doe verschillende werkzaamheden die te maken hebben met het realiseren en onderhouden van zorggebouwen. Dat varieert van ontwerpstudies en tekenwerk tot het aanvragen van offertes, bouwvergunningen en uiteindelijk het maken van onderhoudsplanningen. Eigenlijk bijna het hele bouwtraject. Het is erg afwisselend werk, en dat vind ik ook het leuke eraan.”
Hoe is die liefde voor water bij jou ontstaan?
“Mijn ‘relatie’ met water is ontstaan doordat ik zo’n 5 jaar geleden met de ‘Wim Hof-Methode’ ben begonnen. Deze methode bestaat uit ademhalingsoefeningen en het zwemmen in koud water. Hierdoor heeft water wel een speciale betekenis gekregen. Elke zondag zwem ik met een vriend in een buitenwater. Tegelijkertijd ruimen we het zwerfafval op, op de plekken waar we gaan zwemmen.”
Waarin verschilt het waterteam van de andere vrijwilligersteams?
“Bij ons in het Waterteam zit er niet echt een vaste structuur in het werk. We kijken naar hoe het water functioneert en hoe de omringende natuur zich ontwikkelt. Op basis hiervan kijken wij of we ergens moeten ingrijpen of niet. Het is heel gevarieerd werk en we moeten vaak anticiperen op situaties. We overleggen veel onderling over hoe we zaken aanpakken of kunnen verbeteren.”
“Vandaag hebben we alweer vijf dingen gezien die we vrijdag kunnen gaan doen”
Heb je een voorbeeld van een moment waarop jullie anticipeerden op een situatie?
“Ja, zeker. De eerste jaren na de opening van het park hebben we de natuur zijn gang laten gaan. Hierdoor was de poel aan de Westkant van het park behoorlijk dichtgegroeid met riet. In maart hebben we samen met Lucy en een vrijwilliger die ecoloog is rondgelopen. Hij vertelde ons dat het goed zou zijn om een groot deel van de beplanting te snoeien. Hierdoor komt er ruimte voor andere planten om te groeien. Als je veel laat staan, dan sterft er namelijk ook veel af in de winter. Dit zorgt voor het dichtslibben van de poel door veel dood materiaal. We hebben daar dus heel veel riet weggehaald, en als je nu kijkt dan is er veel jonge beplanting teruggekomen, maar ook veel lisdodden en irissen, die gele bloemen. Die stonden er de eerste drie jaar niet, maar die zijn gekomen omdat we dat riet hebben weggehaald.”
Wat houdt jullie op dit moment vooral bezig?
“Sommige dingen doen we regelmatig, zoals het schoonmaken van het plein. Ook de bufferkelder die naast het plein zit, waar al het water in zit dat naar de fontein gepompt wordt, moet regelmatig schoongemaakt worden. Verder is het vooral kijken wat er aan de hand is. Vandaag hadden we bijvoorbeeld het idee om in de groene vallei de jonge berkenboompjes weg te halen. Maar we zagen dat roosters van de afvoer van het helofytenfilter weg waren en in de vijver gegooid waren. Toen moesten we iets verzinnen om deze roosters weer vast te zetten. Het is maar net wat er op ons pad komt. Vandaag hebben we alweer vijf dingen gezien die we vrijdag kunnen gaan doen. Er is altijd wel iets dat opgelost of verbeterd kan worden.”
Hoe groot is het Waterteam eigenlijk?
“Het team bestaat uit ongeveer 5 a 6 mensen. Bert van de Ven en ik zijn structureel 2 halve dagen per week met het water bezig. Afhankelijk van de werkzaamheden en wie er tijd heeft werken de andere vrijwilligers mee. Dat werkt prima. Als we bijvoorbeeld het waterplein moeten schoonmaken dan zijn we met 4 of 5 mensen. Dat is ook nodig omdat het anders erg lang duurt en rond 11 uur staan de eerste kinderen al klaar om in het water te spelen!”
Hebben jullie meer mensen nodig in het Waterteam?
“Zeker in de zomer kunnen we wel wat meer mensen gebruiken. Met de planten rond het water kun je altijd bezig zijn. We hebben altijd wel dingen te doen en als we meer mensen hebben, kunnen we de taken wat beter verdelen. Ook kunnen we extra vrijwilligers gebruiken die het leuk vinden om de waterkwaliteit te controleren en de levende natuur in het water te onderzoeken. Dus; met schepnetjes en loepjes kijken wat voor beestjes er in het water zitten.”
“Het is een hele gevarieerde groep en er wordt veel gelachen, dat maakt het ook wel leuk”
Waar kijken jullie precies naar als jullie het leven in het water onderzoeken eigenlijk?
“We doen eigenlijk twee dingen. We hebben indicicatoren die we elke week meten, zoals temperatuur, zuurstofgehalte, de elektrische geleidbaarheid en de Ph-waarde. Dit zetten we wekelijks in een Excel-bestand, zodat we ook zien wanneer bepaalde dingen afwijken.
Daarnaast hebben we de ecologie van het water, waarbij we met een schepnetje water in een bakje doen en vervolgens kijken wat er allemaal in het water leeft. We tellen van elke soort hoeveel waterdiertjes we zien. Aan de hand van een schema geeft dat een indicatie van de natuurlijke zuiverheid van het water.”
Is het wel eens voorgekomen dat het niet goed ging met water?
“Nee, eigenlijk niet. Met de waterkwaliteit is het over algemeen goed gesteld. Dit komt door zowel de technische zuivering, met zandfilters en UV-lampen, als de natuurlijke zuivering door bijvoorbeeld de rietplanten in het helofytenfilter. Mocht het water vervuild zijn waardoor het niet veilig genoeg meer is dan kunnen we met een druk op de knop het water van het waterplein en de beek naar het riool pompen en vervangen door schoon water.”
Heb je zelf nog dingen geleerd in je tijd als vrijwilliger in het Waterteam?
“Ik wist totaal niet hoe een watersysteem als die van het Spoorpark in elkaar zat, of hoe vijvers en fonteinen werkten, die techniek heb ik allemaal moeten leren. Ook heb ik enorm geleerd van de samenwerking met andere vrijwilligers. Het is een hele gevarieerde groep en er wordt veel gelachen, dat maakt het ook wel leuk.”
Wat vind je het leukste aan het werk?
“Voor mij is dat toch wel het buiten zijn, in de natuur ondanks dat je midden in de stad bent. Het stromende levende water van het park met allerhande beplanting en dieren zoals eenden, meerkoeten en waterhoentjes. Vorig jaar hadden we zelfs een kleine karekiet in het riet van het helofytenfilter zitten. Zo zie je toch dat de natuur midden in de stad leeft. Dat vind ik erg mooi om te zien en dat maakt het Spoorpark voor mij ook een hele fijne plek om te zijn.”
Wil jij net als Marcel vrijwilliger worden bij het Waterteam van het Spoorpark Tilburg? Mail dan naar info@spoorparktilburg.nl
